Wednesday, May 18, 2011

Lamka Khuate Khauh Pai

India gam sungah a khua tawh kituak in kumpi nasem a tam mahmahna khua pen Lamka hi ciin kigen hi. Banghang in hihzahta in Lamka khuate khauhpai uh hiam i cih leh hauzacinsanginn hoih mahmah nei uh hi. English bekbek tawh lai kihilhna sang vive hizaw ahih manin tan 10 zo ciangciang pen khanglui Zomi tan 4 zote mah bangin 'a khan-gual englo hi' kici hi. Ama laita'n ciangciangah India gambup zong kidempih leh a demlah ding om tuanlo cihna hi. Tua Lamka khua pen Zomi te khuapi khat hi a, lasiam Tg. T.S. Khai in zong a laphuak khat ah:

Hong gen ning maw, Zogam khuapi te
Lamka, Singngat, Thanlon, Kangpokpi

na ci hi. A ban zong omlai hi.

Lamka khua gei pan Lamka ah sangkah, ahih kei leh sangkah dingin Lamka ah paisuk, peemsuk cih bang zong om hi. Tua bek hilo in mun gamla pipi, khua gamlapipi pan zong Zomi bek hilo kim leh pam pan minam dang zong Lamka saang hoih paallun zo dingin pai ziahziah uh hi. India gam kitaitehna, kumpi nasep kitaitehna ah zong a khauhpai mahmah khua ahi hi.

India gam ulian pen level a tung zong hun khop om hi. Tua ban ah Bank officer bekbek kisim leh za bangzah a om tam ka ci hi. Police officer, Custom, Income Tax, Accountant, Teacher, Lecturer, Medical doctor, Nurses, etc... a khua tawh kituak in a tam pianna khua hiding hi. Khua hoih, khua hampha hi a, khua etteh taak mahmah ahi hi.

Dr. N. Khaizalian, IFS Hong Zin: Kumlui 2010 in Singapore ah a innkuan un 'khuadak' (sight seeing) in hong zin uh hi. Singapore khuasung a Hotel nuam mahmah ah tung uh a, khuasung mun hoih tuamtuam en kawikawi in, ann tuamtuam ne kawikawi uh a, tua ciangin sumbuk sai tuamtuam zong hawh kawikawi uh hi. Singapore bek hilo Malaysia khuapi ah zong tua bangmah in khuadak in vakkawi kawi uh a, tua pan Thailand gam zong hawh kawikawi uh hi. Khangkhat bek a nungta ding mihingte i hih manin hih banga innkuana khuadaka khualzin khiat pen Dr. Lian ngaihsut siam kasa a, a zi Nu Vungi zong geel siam kasa hi. A tate uh thum zong a khangual sungah mi hampha hi a, a khantoh uh ciang leitung gam tamzaw muh utna lungsim nei peelmawh ding uh hi.

Pu Lian pen India ah omlote in i theihsiam dingin amah Indian Forest Service kici IFS a sem hi a, tua IFS pen India gambup kidemna pan kumsim mi 30 khawng bek a kila zel sungah a ngahzo pa ahi hi. Tu laitak in Manipur State ah Forest lamah ama sepna ah a lianpen ahi hi. A zi Nu Vungi Guite pen Lokho te panpih pawl Bank ah Manager hi in, Nagaland State, Dimapur khuapi ah a sep laitak hi.

Tua banga innkuana khualzin, gamdang en dinga zin ka tam theih kei a, a hihzo tampi om ding ka um hi. A pai nailo, a ngaihsun man nailo khawng hilel ding uh ciin ka um hi. Zomi tamzaw sem in 'pianna vangkhua' pan 'singdang gam lei' i dak khiat tohtoh ding ka lamen hi.

Dr. Thang Khan Piang Hatzaw Singapore Zin Ding: Lamka ah Senior Consultant Surgeon leh District Medical Superintendent, District Hospital, Lamka a semsa hi. Dr. T. Hatzaw ci a kitheizaw Pu Piang pen May 20-26, 2011 sung Singapore ah zin dinga, tua sungin "The Convocation Ceremony of Fellowship in Minimal Access Surgery (FMAS) to be held on 22.05.2011 (Sunaday) at 7:00 P.M. concurrent with 6th INTERNATIONAL CONGRESS OF AMASI-AMASICON 2011, SINGAPORE AT SUPER CRUISE VIRGO  CRUISE," ah kihel ding hi. Tua sungin FMAS certificate kipia dinga, pin-hole surgery kici, khutme cia bek vang siuseu a ki-atna te hihthei, siam cih lahna ahi hi.

Leitungbup medical kipawlna pan kipia ahih manin Zomi hih bang a ngah a om pen i angtanpih mahmah hi.

Amah Singapore a taam sung in leitungbup huap cidamna lam kikhoppi hun sungah mun hoih tuamtuam en dingin khuadak kawikawi ding uh a, tua lak ah Sentosa, Casino, Marina Bay Sands, te ban ah Malaysia Petronas Tower, Thailand gama beach minthang Phuket cihte ah zong zin kawikawi ding uh hi. Hi banga hamphatna leh pahtawina a ngah, siamna sang leh zahtak huai a ngah Pu Piang (Dr. T. Hatzaw) i lungdampih hi. Topa in a maban khempeuh gualzawhpih ta hen.

Singapore a taam sungin Singapore Zomi te tawh zong hun hoih zatkhop ding lunggulh hi cih kiza hi.

Dr. T. Hatzaw ka theih masakna pen Mizogam Vapar khua ah Rev. Dr. H.S. Hatzaw leh Siapi Siing Khan Thang, Lamka tawh hong zin in biakna Zomi Baptist Church (tua hun laiin CBA kici lai) kumcin khoppi ah thugen uh hi. Siapa leh Siapipa in Lai Siangtho thu tawh hanthotna pia in aman Cidamna lam thugen hi. Khoppi sung khempeuh sum pek khat zong la lo in a ki ensak ut khempeuh en a, zingsang simin ki ensak ding kigual diudeu hi. A siamna Topa ading a pia pa, sum pek khat zong la lo pa hi ciin ka theih masak ahi hi. Tua bek hilo in, tua laia Lamka pan hong pai Siate khempeuh ama Gypsy Car tawh a mawkna in hong pua ahi hi.

Topa ading a sum ngampa tuni in Topa in India gam bup cidamna lam siamte lak pan kitelkhia in, leitungbup theihpih pahtawina sang dingin tuipi gal gam Singapore ah Topa in puak lengleng hi cih eite hong mu sak hi. Ama pawlpi Lamka CBA pawlpi ah zong pawlpi  makai sem den in Pasian ading a kipia zo  mahmahpa ahi hi. [CBA kum 50 cinna Golden Jubilee Pawi tu kum October 2011 ciang New Lamka CBA Biakinn ah kibawl dinga tua sungah thugen dingin Rev. Dr. J.M. Ngul Khan Pau zong kicialzo cih kiza hi. Pawi thupi, nopci tak Topa minthanna dingin kibawl ta hen.]

Dr. Hatzaw pen cidamna sinin sang a kah lai limlim pan mi khei siam, mi at siam a kiciamteh hi a, amau class ah topper a pang den pa ahi hi. Tua hang mah in tu tungin zong India gambup pan mi khei siam, surgeon minthang kitelna ah amah a kiteel kha ahi hi. Amah eite tawh sisan kizom Zomi ahih manin angtang ka kisa mahmah hi. A pai man khempeuh uh India kumpi in piaksak dinga, a tunna uh Singapore ah Hotel hoih penpen Swiss Hotel zong a man piaksak lai ding uh hi.

A zi leh a tate i lungdampih a, ama pawlpi leh a khuapih Lamka te i lungdampih hi.

Hih bang leitungbup level, gambup level, state level ah a kilamsang Zomi tampi Topa in hong piakbeh zelta hen.

Zomi on the move. Move on. Saipi pai in pai zel ni.

Hau Za Cin
Phuitong Liim

No comments:

Post a Comment