Thursday, May 26, 2011

Na muhna khat bek tawh thukhen kei in


Papi khat in tapa li nei hi. A tate pen phun hat thei pian iin khat leh khat amuhna tek uh tawh ki tawng thei zel uhhi. A pa in zong a mau uhna ciat uh tawh khamkhankhaina khat peuhpeuh amuh bang lian un thukhen pahpah loh ding hilh nuam hi. Tua hi aa apa un a tapa te singkung tung pan hilhlakna a nei dingin Pear kung a en dingin va sawl hi.
A tapa u pen phalbi sungin paisak aa, a tapa nihna pen khal kipat hun, a tapa thumna tuuk hun ki pat in pai sak aa, a tapa neu pen tuuk hun in pai sak hi. A muh bangbang uh hoihtak en iin ciamteh uh aa apa kiang a tun uh ciangin amuh bang uh thu apuak dingin a pa un a vek un hong sam hi.
A tapa u pen in a muhna hong gen aa, singkung pen a tehte pulh ta aa keu inn kawi aa melhoih lo lua hi. Singkung tung ah lam-etna zong bangmah om kei ci-in a muh bang ong pulaak hi.
A tapa nihna in ong gen leuleu aa, Singkung pen a teh no te sel iin et lawm aa singkung in lam-etna leh lungnopna hong ngah sak hi. No silsial in etlawm hi ci-in amuh bang hong pulaak leuleu hi.
Singkung in paak tawh ki dim iin namtuii a et lawm in singkung ka muhlak pan in etlawm pen a hoih mahmah hi, ci in a tapa thumna in amuh bang ong pulaak leuleu hi.
A tapa neu pen in a u te gen teng thukimpih het lo hi. Singkung pen a gah tawh ki dim aa gah te minn in nuntakna tawh ki dim aa a picing leh nuntakna hong pia singkung hi ci-in a muhna hong pulaak leuleu hi.
A pa un na vek un na muhna ciat uh adik hi aa ki nial ding bangmah omlo hi, banghang hiam cih leh singkung na et hun uh ki banglo aa khuahun khat bek sungtek in a en na hi uh aa na singkung in khuahun zui in hong ki khel bang in amu na hi uhhi ci hi.
Tua ahih manin Mi khat peuh khatvei a gamtat khialhna, sepna te leh lawhcinna te tawh thukhen ding hi pah lo aa, a nuntakna leh a lungsim
tawng ah a neih itna leh lungnopna te tawh a nuntakna sung en iin mi te tungah bang zah in thupha bawl aa itna lak hiam cih ii et dign ki sam aa a ki sap hun a om mah bangin a ki cin leh a dik hun om ding aa mi khatpeuh khatvei muhna leh sepna tawh mawhsak aa thukhen ding hi lo hi.
Tua hi aa phalbi sungin a hoih lohna teng mu in na lung a kiat mawk aa na nawlkhin khak leh a no silsial, lam-etna tawh ki dim nuntakna, paak tawh ki dim a etlawm leh ithuai zia te na mu kha kei ding aa a ki cing nuntakna te na ngah kha kei ding hi.
Khat vei na khialhna leh na gualzawhlohna tawh na nuntakna ki sia sak kei inla khuahun nuam leh hunhoih te in a nung ah hong zui dinghi cih lam-etna tawh na nuntakna thaksuak sak zel inla, na lawhcin hun ciangin zong kiphatsakna leh kihihsakna tawh na gualzawhna te na kiatsak loh ding ki-dop-huai mahmah kha ding hi.
"Gualzawhna in nang hong ngak aa thuakzawhna tawh kalsuan iin na mungtup mitsuan gige in."
Khaineu Hatlangh

Wednesday, May 25, 2011

Tuni Nasepna pen na Tangthu ding hi

Leitung ah minthanna kideih ciatin lampi tuamtuam tawh kizong ciat hi. Tua bang minthannate i et ciangin a hoih le ahoih lo namnih om tawn tung hi. Na hoih semte asih khit nangawn in manpha mahmah a, na hoihlo semte khasiat huai takin nuntakna nangawn mahial om hi. Leitung tangthu sungah kiciamteh miminthang tampite' sung pan anuntakna uh mulkim huai tak mahial ahi pawl khat Adolf Hitler, Khmer Rouge makai Pol Pot, Saddam Hussien, Osama Bin Laden cihte ahi hi. Hih mite in leitung ah mihing tampi a thatmai mi minthangte hi uh a, a sih ciangin zong kua mahin lainatpih lo banah mulkim huai takin Uipi si bangin kibawl uh hi.
Hih mite nuntakna i et kikkik ciangin a nungta Pasian thei kha lo mite ahi uh hi. Hun khat sung a gualzawh hangun, hunkhat ciangin guallel le mulkim huai takin leitung nusia uh hi.  Galati LST 6:6-7, sungah " I vawh bangin ki-at ding " cih pen Pasian thukhun lianpi khat ahi hi. Kumpi tokhom tungah nuamsa tak a tut hun om bangun, kumpi inn sung pan kikaikhia in maizum huai le mulkim huai takin athuak kik vive te ahi hi. Topa Jesu akimat ding laitak in Peter in a namsau tawh galkap khat abil satkhiat sak Jesu in amuh ciangin , " Namsau a paii ah siat in, Namsau tawite namsau mah tawh si ding hi" ci hi. Tua banah Jesu in, "Nang tung hong bawl ding na deih bangin midangte tungah bawl in! "( Matt.7:12) a cih pen thuman thudik ahi hi.
Abeisa September 11, 2001 ni-in Osama Bin Laden makaihna tawh khualzin mi tuanna Vanlang 2 tawh World Trade Center (USA) kipukham in vut le vaii suak hi. Vanleng tung a tuangte le WTC sungah a zi-le-tate, sungkuante adia nek le dawn zong nasem mipi 3,000 valin mulkim huai takin sihna tuak uh hi. Hih bang a mi tampi sihna hangin leitungbup Islamic te lungdam mahmah uh hi. Tua ni akipan US President lui George W.Bush Jr in hiamgam langpanna ‘War Against Terror’ hong pankhia in, a galkap thahat pente le galvan hoih penpen teng pholhkhia in, Afghanistan gamah Osama Bin Laden kibu ding cih upmawhna tawh Afghanistan’ Tora Bora mualkuam teng US galvanlengte tawh buluh uh hi. Afghanistan gam sung kum tampi a zon khit ciangin mukhia zo mahmah lo uh a, a mau upmawh lohna mun Pakistan gam Islamabad khuapi pan Km.60 gamlatna, Pakistan Military Academy omna Abbotabad khuapi a Osama Bin Laden bukna inn sung ah May 1,2011 ni-in US Commando te’n buluh in kaplum ziau uh a, a luanghawm na ngawn mulkim huai takin Tuipi sungah khia uh hi. Bin Laden kithatna hangin US gambup ah lungdam in awng ziahziah uh hi.
Pasian in tanglai pek akipan gitlohna deih het lo ahih manin , a hunhun in gitlohna bawlte hemkhia zel hi. A pha ahi a, a sia i sepkhiat khempeuh Pasian maiah kiselsim thei loin hunkhat ciangin kipholhkhia veve hi. Leitungah mihau, mipil, mi thahat le mi gualzote atawntung kimang suak cih bang om ngei lo hi. Thuhilhsia LST sungah, " Na khempeuh in hun nei " a cih pen a man mahmah ahi hi. Osama Bin Laden pen mihau le nungzui tampi a neih hangin, aminthanna le athahatna te US Commando tawmno khatin minutes 40 sungin nuai mang ziau uh hi. Tua hi in leitungah thuman lo tawh mihing tampi a thahsawm Mr. Adolf Hitler, Pol Pot, Saddam Hussien, Osama Bin Laden cihte pen etlawm het loin nuntakna hial uh a, kua mahmah in khitui luan kha lo uh hi. A hi zongin Pasian leh mihing lungkimna bang a nasem siam le minthangte a sih ciangun leitungbupin khitui kiluanpih thei lai hi. Tua bek tham loin, a sihni nangawn uh ni thupi khatin kiciaptehsak lai hi. Tua banga mai zum huai tak a site pen ata atute khangah zong leitungah maizum in om den ding hi lai zen hi. 
Leitung ah dam sungin na hoih asemte asih khit ciangin a min uh a hoih lamin kiphawkphawk lai hi. Tuni a nasem hoih hangin, na beh na phung, khua le tui,  minam le Pasian ading a thupi ding kisam lua hi. Nang nasep hoih le hoih lo hangin na ta na tute akipan na minam in hong angtangpih ding nasep sep huai hi. Hih leitungah i om nawn loh ciangin khangsawnte ading maizumna sangin, maipha ngana le lungkimna dingin tuni nasep na bawlnate a hoih vive bawl sawm ni. I gamtatna bangbang tawh kituak in vantung bek hi loin, hih leitung i nuntak sung mahmah ah kingah/ ki at pahpah hun ahi hi. Midangte phattuamna a piangsak nuntakna pen a man nei nuntakna ahi hi. Tuni i sepna i bawlna le i gamtat kampaunate khempeuh zingciang le mai lam ading i Tangthu a gelhgelh i hi hi.
By: Tongsan Pu

Lam haksa Nuntak nuam

hau+za+cin.jpg (427×456)
Rough Roads, Good Life by Phileda Ogren Nelson
Zokam tawh aletkhia- Rev. Dr. Tun Cin Kap Songput, Ph.D.
A masa in Zokam tawh sim theih dinga hong tei sak Siapa Rev. Dr. Tun Cin Kap lungdampihna ka khak hi. Hih bangin Zokam tawh sim theih dingin hong om ciang Zolai bek a sim thei Zomi tampite adingin Zogam leh Zomi lakah Pasian itna hang bekbek tawh nasem masate nasepzia, a thuakgimna te uh mit tawh muh bangin hong theisak ahih manin Sia Kaptawng laibu tei a manphatna hong lian semsem hi. Topa in a tamzaw sem matutzawhna i Siapa tungah hong piaksakta hen.
1. Hih Laibu: Kum 1939 pan 1951 dong Zomi te lakah Pasian nasem Franklin Nelson leh a zi Phileda te nupa nasepna khempeuh a kigelhna laibu hi. A pasal nungsangah 2000 kumin Phileda (a tomin Phil) in a tanu Karen tawh Lampite Haksa, ahih hang Nuntakna Nuam mahmah cih phawkna in a gelh uh hi. Zokam tawh a tei Sia Kaptawng in 2003 kum June 12-14 sung ‘Nelson tonu’ ci a i theih Phil kiang ahawh ciangin a laibu Zokam tawh tei dingin na ngen a, Phil in phaltakin na pia hi. Hun hawmthawhna tampi kawmkal ah hahkat taka a sep ciangin kum 2010 ciangin Zomi te simtheih dingin hong suakkhia hi. America ten gen leh ‘Good Job’ ci pelmawh ding uh hi.
2. Bangci Sim Ding: Lai Tei Khiatna Thu zawh ciang Nelson Tonu Kiang Hawhna Thu sim dingin tua ciang na khitui tawm hong naam pilhpelh dingin ahih hang tua pen ‘a naseh’ hipan in ‘a lawngpi’ sung na lutna ding a kipatna hipan hi. A ban teng nusia phot dingin a laibu sung taktak ah lutsuak ding. Zangkong Zinna cih pan pan pah ding cihna hi. A tawp dong simkhit ciang, Kong Kikhakta cih tawpna ah AMEN cih na om dinga, tua zawh ciang Lungdampihna laikhak Rev. Dr. Gin Khan Khual pan leh Prof. C. Thang Za Tuan te kiang pan te sim kik ding, tua zawh ciang Thu Masa leh Thu Patna, Theihsak Nopna cihte sim kik ding. Tua hileh a laibu deihna ‘Sun Ann’ tuun bangin a huampi kituun litlet zo hi. Ka sim masak in a banban in ka sim a, ka sim kik ciang tua danin ka sim leh hong nuamzaw tawh kibang ahih manin hih thulu kong guang pong hi.
3. Lai Teipa Hanciamna Thupi: Zolai tawh a kigelh ngeilo kammal thak tampi om ding ahih manin English pan Zokam a siamtak hong teisak, laigual kilawm tak, kammal kizuun taka hong gualsuk dimdiam siapa hanciamna thupi kasa hi. A genkholh mah bangin i tenna gam zuia kammal kibanglo te zong a kizangtaang thei pen ding koih ahih manin a sim nuam hi. Mailam ah i pusuahna, i manawhna gamte tawh kituakin leh leitung level ngaihsutin Zokam suak pak theilo kammal pawlkhatte Kawlkam sang English a koihsuak zawk ding a hoihzaw tam cih bel hong ngaihsun sak dekdek hi.
4. A Laibu Sungah: A laibu sung buppi pen Khenpi Nih suah a, Khenpi 1na sungah USA pan Tedim a tun dong uh khualzinna tawh pan-a, nasepzia, khualzinna, tuahkhak thute leh Galpi 2na hanga Tedim pan USA a ciahkikna thu uh kigelh hi. Khenpi 2na sungah USA pan Galpi 2na zawh cianga Tedim a pai kikna uh leh a nasepte uh, Kawlgam om thei nawnlo dinga a kiciahsakna, Kumpi in kong a khakna thute kigelh hi. Sim phot leng kikhawl thei nawnlo a, Lungdampihna laikhak Sia Khual gen bangin a tawpdong simloh phamawh hi. Zomi Christian khempeuh in sim dingin a hoih khat hi a, hunbit nasemte leh upa, makaite adingin simloh a phamawh laibu hi in ka tuat hi. Khatvei simsuak phot leng nihveina simkik loh phamawh laibu hi. Kikhawl theilo, kitawp theilo, a bul pan kha leng a tawp dong kitung teitei; a tawp tung leng khatvei kivialleh kik nuam hamtang…. sau gen kei ni.
5. Khen 1na:  (zop lai ding)
Hau Za Cin
Phuitong Liim
Source: Vaphual

Tuesday, May 24, 2011

Kawl kumpi'n mipitung abawldan in Democracy neusuaksak

ZomiDaily :: Kawlgam a hong piangthak civil kumpi-in Ethnic Minority te tungah a bawldan leh Politic vai tawh mat leh hen athuak mitetung a bawldan uh 110524tomasojeaquintanapen Kawlkumpi-in ''Democracy gam mainawtding cih'' thukhun pen neusuaksak hi ci-in UN tawh kisai Kawlgam vai alen Mr Tomas  Ojea Quintan in Bangkok Reporters te kiangah Monday ni gen ci-in AP News ah suak hi.
Gamvai tawh thongsung ah aomte suaktakna aomloh zong lungkham huai a, hih thu khen na in National Reconciliation vai a hamciamlo tawh ki bang a, tuavai tawh mipi khempeuh ki hel kul hi ci hi. Tua bekthamlo in Kawlgam gi a om Enthic Minority te kiangah Human Right Abuse zong tam pi om in, Porter ki puak sak vai, lo leh gam ki mat sakvai, tual kithakvai leh numei naupang tungah ki bawlsiatnavai zong tampi piang veve lai hi ci-in gen hi. Tomas Ojea Quintana in Thai gam a Gambel mi te tawh nipi khat sung ki mu a thu dot na nei koi koi ci hi. Zomi Daily
Kap Cin

Monday, May 23, 2011

Mizoram missionary hmasa te leh Synod revival hmasa ber!

Fraser te nupa

null
Rev. David Edwards
null
Rev. F.W.Savidge
null
Rev. W.H.Williams
null
Rev. J.H.Lorrain
null
Miss W.M.Jones
null
Miss Angharad Roberts
null
Rev. A.Roberts
null
Miss Imogen P.Roberts
null
Rev. E.L.Mendus
null
Rev. D.E. Jones
null
Rev. Edwin Rolands
null
Rev. J.M.Lloyd
null
Dr. John Williams
null
Rev. Lewis Evans
null
Rev. B.E.Jones
null
Rev. F.J.Sandy
null
Synod Revival seminar hmasa ber May 8 – 11, 1979:
null

Pu Nehru’an Mizoram alo tlawh lai



click image to enlarge
India Prime Minister hmasaber Jawaharlal Nehru Mizoram tlawha alo zin lai

Sunday, May 22, 2011

Osama Bin Laden in Oil Tankers suksiatsawm

                  French te Oil Tanker "Limburg"
ZomiDaily :: Pakistan ah nung kal 3 laiding khawngin US galkapte'n athahlup ahi Osama Bin Laden ii thusim ciaptehnate US thuneite'n limtakin sittel phapha uhhi. Tuasungpan amuhkhiatna ah nungkumsung in Osama ii pawlte ahi Al Qaeda te'n namgimtui pua tembawpi te (Oil Tankers) susiading, haltumding in ngimna nei cihi. Tuabangin susiazo uh hileh US gambek thamlo, Western gam khempeuhin namgimtui hamsakna panin sumzonna lamah hamsatna (Economic Crisis) tampi thuaklawhding cih adeihna angimna uh ahihi.

Osama Bin Ladin in 9/11 (September 11) lai-in US gamah ngongtatna abawl khitzawh, adang tuabangmah in ngongtatna nasiapi khat neihkikding agelgel nahihtuak hi. Pakistan gamah athakkhit uh ciangin Osama ii thusim ciaptehna te ah Oil Tankers te ngimna nei a, Spring sung ahih keileh Summer sung alempen dingin geluh cihi. Hih thusimte hanginzong nungkal in US thunei ahi FBI leh HSD (Homeland Security Department) te'n Police te leh Energy Industry te kiangah kidopding Alert piakhin uhhi.

Oil Tankers tepen Al Qaeda te'n asuksiatnop uhpen sawtmahmah tahi ci'n US thuneite khatinzong genkhia hi. 2002 kum lai-inzong French Supertanker khat ahi Limburg pen Yemeni Coast pualam Gulf of Aden acihna munah Bomb tawh nakap ngeikhin uhhi. Tembaw nasemkhat si a, namgim bung 90,000 Barrels val tuipi tungah buakhia hi. Hihvai gelna ah akihelkha Al Qaeda Supporters mi 5 tepen 2004 kumin kum 10 ta thongkhia uhhi.

Tua Osama ii thusim ciaptehna te ah nungkum February sunginzong  New York, Washington DC, Los Angeles, Chicago cih khuapite ah ngongtatding gelna nei uh cih AP News pan kizasawn hi. Tuabangin ngongtatna aneihkikding ani zongpen Christmas, July Fourth, State of the Union leh 9/11 kum 10 cinnite ah bawlsiatna neihding gelnanei cih mukhia uhhi. Tukha kipatlam inzong Al Qaeda te'n US Rail Sector ah September 11 apianzawh kum 10 cinna in suksiakna bawlsawm cih US Official te'n genkhia hi.

KIO le Kawl kumpite kikap thei ding

http://www.mizzima.com/images/NewsPhotos/JAN11/maka-malika.jpg
Kawlgam , Kachin State  Irrawaddy gunpi kipatna Mali Hka and Nmai Hka kituahna ah abeisa hun khat lai akipan Kawlgam galkap kumpite le Sente kipawlin Tuikholna (Dam) lianpi abawl sawmna vai tawh kisai-in, amanlang a khawl kei le KIO le Kawl kumpite kikal kikapna nasiatak piang ding ci-in KIO President in gen hi.
Tuikholna(Dam) kibawl leh Irrawaddy gunpi kim a om Kachin minam awn tampite' nuntakna akipan kim le paam kepna tawh kisai tampi kisiatna piang ding ahih manin, hih nasepna manlang tak akikhawl kik kei leh Kawl kumpite le KIO kikal kidona lianpi piang ding hi ci-in, Kachin Independent Organization (KIO) chairman Lanyaw Zawng Hra in Chinese President Hu Jintao tungah khauhtak laikhak hi.
Hih Tuikholna (Dam) nasepna ah Sente ' Electric Company ahi China Power Investment Corporation (CPI)te le Kawlgam Electric Company ahi  Myanma Electric Power Enterprise (MEPE) te banah Asia World Companyte kipawlin sem ding ahi hi. Tua Dam kibawl le Singapore gambup sangin a lian zaw thamtham tuipi kicing ding ahih manin, a kim a paam a om khuate pan mi vekpi 15000 val kihepkhiat kul ding ahi hi. Tua bek tham loin, Kachin mite in Mali Hka gun sungah nuntakna ding Suai (Gold) a zonna munpi khat zong ahi hi.
Tua banah NLD makapi Daw Aung Suh Kyi in zong hih vai tawh kisai-in Kawl kumpite in mipite lungkimna la masa loin hih bang a nasepna pen dik lo hi ci-in thukimpih lo hi. Hih Khuaphelep meitha /Electrict city le hamphatna a tamzaw thamtham pen Sen gamah zuakkhiat ding hi ahi hi. Tua Irrawaddy gunbul nasepna munah abeisa April 17,2010 ni-in Bomb 10 val puakkham in Sente Company nasem khat si in, aliam pawl khat le inn tampi kisia hi.
Translated and Posted by- Tongsan Tanute
http://www.irrawaddy.org/bur/images/stories/KIASoldiers400.jpg

Pu Khai Moe Lin pawlte Zomi nungak te'n paakkhi tawh muak

110522welcome
India Army thukan Military Intelligence in, Arakan le Karen galkapte khem in, Andaman tukuilh ah khenkhat thatlum uh a, khenkhat kum tampi Kolkata ah diklo tak in khumcip uh hi, tua galhangte India civil societyte panpihna, makai le mipi tampite hanciamna le Sitni Nandita in sum lalo a panpihna tawh 33 lak ah 31 hongsuakta thei ta uh a, vanleng tawh New Delhi ah hong tung uh pen, mipi in nasia tak in dawn zuahzuah ahihi. Zomi numei te'n zong Zopuan silh in, pakkhi awk sak diamdiam uh ci in, May 20 ni in kiza hi.
New Delhi vanleng tual hong tu'n uh ciang in, mipi in "Suahtakna dinga kipia i galhangte cidam ta hen" ci in awng zuahzuah in, na dawn uh hi, ci in Narinjara news in gelh ahihi. Tua mun ah photo te enleng Zomi numeite'n Zopuan Zoniik tawh adawnna vive suak ziahzuah ahihi.
" Pu Khai Moe Lin galkapte le KNU galkapte bang Zomi nungak te'n, paakkhi tawh dawn ta i hih ciang, Zomi numeite zong kikhawmu mah mah ta hi ding hi" ci in Zomi pilna nei numei khat in gen hi.
Hih mihangsan 31 teng pen, India Army a Col.Grewal makaih MIS te'n, Kawlgam democracy ngah nang huh ding ci in, akhem uh hi a, akiciamna mun uh ahi Andaman tuikulh atu'n ciang, a makai teng kaplum uh a, nautang teng amat uh ahihi.
Col. Grewal pen Kawlgam suak Panjabi Kalar hi in, Arakan le Karen galkapte a lehek khit ciang, Yangon ah kibu in Myanmar Army kepna tawh sum tampi ngah hihtuak hi. Col. Grewal i Burma a a omna address teng zong kithei khin ta cih kiza ahihi.
Tutunga hong suakta galhang 31 te'n, mipi in hih zah a tha hong pia ahihmanin, maban lungkialo in, ka zomto lai ding uh hi, ci in media ah pulak uh hi.

Friday, May 20, 2011

Bekan Annvui ( Soya Protein Powder)


http://zomidaily.com/images/stories/hauzacin.jpg
SOYA PROTEIN ( Bekan Annvui)
Sa ah protein (thahatna ann) tam pen hi kici hi. A zomah Bekan hi. I telbaih dingin protein pen thangahna hi a, a tomin 'tha' ciin zong zangsuk pak phot mai ni. Sa leh Bekan ah protein a tam dan kikim phialphial a, ahi zongin ann min khin sungah mihing adingin protein ngah baihpenna mun pen sa hi. Bekan pen mihing te adingin gilpi tawh kilem hakzaw, sisan ah pailozaw deuh ahih man hi kici hi.
 
Thahatna or energy pen ann i nek khempeuh i gilpi sungah a lut khit ciang nasepna dinga thagui, thatang hong guankik pen ahi hi. Tua bang thangahna dingin sa hoihpen a, a zom ah Bekan hi. Sa sunga protein te sisan ah pai baih mahmah a, bekan sungah protein te (tampi om mah leh) sa zah in sisan ah pai manlanglo hi. Tua manin protein ngahna dingin bekan sangin sa hoihzaw kici hi.
 
Tuhun ciangin sa nelo te adingin bekan mah thangahna dingin a hoihpen hita hi. Sa tawh a hoihna kinaihlua mahmah ahih manin Vegetable meat, Zokam in Bekan Sa kici liang hi ('sa' cih hellai veve). Bekan Kg. 1 sungah protein gram 360 tak om hi. Sehthum-suah-seh-khat val tak thahatna ann om cihna hi. A dang sehthum-suah-seh-nih te pen tui, ann dat (carbohydrates), sathau (fats), leh minerals te ahi hi. 
 
Cinate Ading Bang Ann Hoih?:  Tutung lamet lohpi in lawmnu Cingpi hong damloh vat ciangin hospital ah ann nelo in ni nih bang hong lum diatduat hi. A ki atna liamma te a dam mateng lah anntak ne theilo ahih manin buhciim khawng bekmah a nek theih hong suak hi. Buhcim sungah lah i theihsa bangin a tamzaw 95% bang pen tuisik hi a, buhciim ne peuh lehang lah 'zun tam' kici hi. Tua pen khanglui pek pan 'buhcim ne leng tui phul' a kici sa hi (khua lam ah).
Tua ahih manin - buhciim hilo, anciim hilo a tui, a neem lamsang nek ding lak ah bangin tha hong pia pen ding hiam? cih ngaihsutna hong om hi. Lamet hetloh laitakin Tongsan Tanupi, Chanchan' pa, lawm Michael Pau Zomi leh Zogam ading a kalsuanna gam pan cidam in hong zin in Hospital ah hong lenglut vingveng a, SOYA PROTEIN POWDER bawmkhat hong puak hi. "Hih nesak lecin a tha hong ompah ding, ann tak a nek theih mateng kizang thei ding hi," hong cih ciangin kei zong lungdamtak, lamdang lah sa kawmin ka sang hi.
 
Ka sin ngeiloh uh leh ka theih ngeiloh uh ahih manin sinpah ding, nesak pah ding cih ka lunggulh uh hi. Ka sin ngeei tak uh leh ann hoih ahihna ka thei pah uh hi. A gilkial ngaungau nate hong bei in, ann tak nekloh hangin tha hong om kikpah hanhan hi. A ki atna liamma te zong hong hul pah in cina zong hong bang nawnlo takpi hi. Nithum sunga thupiang dingin lamdang ka sa mahmah uh hi. 'Cina Ann' ka cih liang ding lah ka ut kei a, ahi zongin cina, ngaplo, damlo, anntak ne zolote adingin ahoih mahmah, uanggen leng 'a hoih belbelte tunga' (better than the best) in ka tuat hi. Cina te bek hilo, cidamte adingin zong annhoih ahih lam ka tel hi.
 
Shuang Hor SOYA PROTEIN POWDER:  A Zokam in BEKAN ANNVUI ka ci ziau mai hi. Shuang Hor Company te in Bekan vui pan a bawl uh, a hoihna behlapna dingin  Singtangmai vui (papaya) leh Lengthei vui zong kihel hi. A packet in kitun a, a vui pen tuisa tawh hai sung hiam, kuangneu sung hiam ah tok dingin a dat dihdiah a dawn ding ahi hi. A sa tawh zong kitok thei a, tuivot tawh zong kitok thei hi. Hih pen cina, anne zolote adingin thahatna hi a, annhoih mahmah ahi hi. Cina vehna dingin a hoih mahmah khat hi in ka tuat hi. Zato ah hi hen aw, inn ah hi hen aw -  kizang thei kawikawi leh kilawm kasa hi. Natveh ciang tawi ding theihloh ciang tawi dingin a hoih mawhlo khat in ka tuat hi. Hih SHUANG HOR company te BEKAN ANNVUI (Jia Hor Instant Protein Powder) pen Zogam khua tuamtuam ah zong kingah theita a, Kawlpi ah zong Tongsan Tanupi lawm Michael Pau kiang pan zong kingah theita cih kaza hi. Khuadang pan a deihte in zong ama kiangpan kan theih ding cihna hi.
Bekan Lei Bawllai Hong Phawksak:  Ka neu lai ci kengkang dih ni, upa te kammal kawm leng, ka nu leh ka pa in vaimim lei ah bekan zong ciing uh a, vaimim lak khit ciangin bekan kila in Lamka pan a lei ding mi hong pai zel hi. Bekan sungah lung om thei a, tuate silsiang in sathau tawm tawh kang leng lim mahmah hi. Tua pen 'Bekan Lung' kici a, namtui veuveu hi. 'Bal Lung' sang limzaw hi! Khatvei Bekan pua TATA mawtawpi te khat khua ah bekan pua in hong pai a, a ciah lam ciang koh naupangte in a nungpan bawh in mawtaw nung ah ka luai ngeingai uh hi. Khuanawl pek tungta a, mawtaw hawlte in ka luai lam uh a thei kei uh hi. Ka lawmte uh khat a khut khamlua ta ahih manin khah a, lampi ah a kia hi. Buannawi ahih manin bangmah ci lo hi. A pumpi bel buan nena hi.
Tua leh mawtaw khawl a, mawtaw hawlpa hong tuaksuk in koh a dangte zong a luai hong muh ciang a hehsuaklua in, "Noh bangci, laulo maw, ciangkang tawh kon zeep dii... " ciin awliing vanvan in hong taai gawp hi. Ko zong lau saan in innlam meikhup in ka ciah uh hi. Inn ka tun uh ciang ka pa neu Siapi in sanginn kongtual pan hong mu a, hong sam in 'hoihtakin thu hong hilh' hi. [Tun ka ngaihsut kik ciang banglo khat hileh mawtaw hawlpa in a mawhpua ding cih a theilua nahi hi cih ka tel hi. Khial ka kisa mahmah hi.] Tua mawtaw pen 'Vung Luai mawtaw' kici a, a neipa min ahi tam ka ci hi. Singngat lam pan hong pai zel khat hi. Those were the days....
 
 
Bekan pen hoihtak pi hi ding hi; 'phawk ding thu' tampi hong neisak hiven!
 
 
Hau Za Cin
Phuitong Liim

Tedim ah Zomi Buddhist Monk om

ZomiDaily :: Ih khamtunggam Tedim Township sungah Kawlbiakna Buddhist te tattung 4 leh Buddhist laihilhna sang 3 bang omdingin ki ummawh ci'n
110520buddhist
Zomi sitset Buddhist Monk asuak naupangte
tuni Chinland Guardian pan ihsim khading hihi. Tua kumpi lampan avaihawm uh ahi Buddhist te makaih Kawl biaknasang te ah sangnaupang 180 bang phading ci a, tualakah atamzaw Zomi hikhading ahih manin patauhhuai mahmah hi. Nungdeuh inzong Tedim pan U Tuang (Nung Sian Tuang) in ong zasakkhin a, Vangteh, Tedim, Lailo cihkiimteng ah Zomi naupangte Buddhist Monk asuak tamtuak simsim hi. Hih naupangte adingin thungetna ah phawkin, ahuh apanpih zote'n panpihding ihki hanthawn hi.

Thumaan in a man zaw peuh mah hua

THUMAAN IN A MAN ZAW PEUH MAH HUA (True things hate Truth)
Nang sangin pahtawina lianzaw a ngahte na pahtawi ding hamsa mahmah napi-in, nang sanga niamzawte a kipahtawina ah bel na pahtawi ding hamsa sa khol lo ding hi teh. Banghang hiam cih leh lungsim kheem pen kigen khia ngam lel a, lungsim tak pen kigen khia zo lo thei hi. Nang’ gen sangin a manzawin thu hong gen thei om leh kiheh giugiau pongmawk thei a, kithangpai pongmawk thei hi. Tuamah bangin Pawlpi in a tangko lungdamna thu pen biakna in za thei lo hi. Tua ahih manin lungdamna thu laigil na tangko taktak leh hong kibawlsia dinga, hong kibawlsiat hong kigensiat, hong kinawngkai sak kei lehlah lungdamna thu laigil taktak a gen nai lo na hi ding hi.
Kipahtawina tawh kisai ah pawlpi sunglam bekah kipakta in ih kipahtawi luailuai hi. Pawlpi pualam gam (gammial nasepna) ah hong kipakta in hong kipahtawi lo hi. A pualam gamah nasem dingin paikhia in bawlsiat gentheih hamsatna phukha in ih pai khia nai uh hiam? Leitung le biakna in ama a’ sangin a thumanzaw (the truth) a gen tua Jesuh’ lungdamna thu mudah in that den hi. Tua ahi manin Jesuh in, “Ngiahon lakah tuu a kikhah bangin note ong sawl khia ka hih manin gul bangin pilvang unla vakhu bangin migi un. Keima hangin thu-umlo mi khempeuh in note hong mudah ding uh hi” na ci hi. Matt 10: 16, 22).
Kawlgam Christian te Pawlpi sung pan a pualam gam Kawlte lakah kithuk lut nai lo hi. A lut sunsunte in zong lungdamna thu laigil gencian thei nai lo-in, daupai nading tawh kisai (properity) lam bekbek tawh Kawl-Zomi te zol cih ciang bek kihi zo pan mawk hi. Lai Siangtho sangman Syate, missionary te, Evangelist pawlkhatte leuleu in, kilem nading, kiho theih nading, kipumkhat nading, kithutuah nading, sepkhop theih nading, khantoh nading le kibatlohnate kibatsak theih nading bulphuh in lungdamna thu genlo uh a, lungdamna thu ii a tumdanna (the uniqueness of the gospel) pen kidikzul hi. Mi pawlkhat in bel citak takin gencian thei sam hi.
Rev Dr Yonggi cho in, “Kawlgam ah Pasian’ nasemte’n lungdamna thu a gen loh le pawlpi mite’n Syate a kawk ngamna lamdang sang ingh” ci hi. Pawlpi sung teng ciang bekah meeting thapai tawh hun a bei ciangin nautang khat in zong Pastor pa ong kawk ngam lel mawk ta hi. Tua banga, pawlpi sungpan bawngpi vai khuakhia nuam lo banga, inntual zaang ah ih kitottot ih kiselselna, khua sunga, pawlpite kuamah mission khahkhia in a kuankhia omlo uh a, a ngeiteng mah tawh gamlum ngeingai-in ih om phengphangna pen kipum khat lohna sa-in kilem nading kipawl theih nading ci-in a hahbuai pha mahmah pawlkhat om lai sawnsawn hi.
Leitung ah kilemna, daihna cih pen nang hanciam tawh piang thei lo ding hi. Jesuh ong pai kik ciang bekin daihna om siang pan ding hi. Tu-in ahih leh thu-ummite sungah sunglam daihna bek kitun philphel in om phot lai hi. Christian khat ii tavuan pen lungdamna thu dikzul lo citak taka a hilh ding hi lel hi. Biakna dangte tawh a kilamdanna pen lungdamna thu hi a, tua thu dikzul het lo a, ih genna pen cihtakna (faithfulness) kici pan hi. Tua ahi manin, kibatsak sawm ken la, lungdamna thu ii a tumdanna, a lamdanna, a lungdam huaina thu na gen theih nadingin um lah kei in. Biakna dangte tawh ih kibat theih nading ih hanciam lai teng Topa in nalamdang le na lianpi ong sem thei ngei lo ding hi.
Topa in na lianpi a lamdang takin ong sem hen na cih leh tuni a kipanin a kilamdangsak Pasian’ ong sawl lungdamna thu ii tumdanna ahi tua tatkhiatna (justification by Faith) thu tangko kipan ta in. Hong gal bawl hong bawlsia in lungdamna thu a sang lote hell gam tung dinga, hong sang hong um mite adingin Pasian tawh kilemna kipumkhatna daihna thu taktak pen hong piang ding hi pan zaw hi. Hih thute hangin Jesuh in kilemna hi lo, kidona ding namsau tawh hong kibang hi. Jesuh pen tuu le keel a khen ding Topa ahi hi.(Matt. 25: 32.) Kibat nading hanciamna pen thuman khat mah hi a, ahi zongin a kibatlohna genna pen thuman zaw hi. Tua ahi manin, ahizaw amaanzaw thu na gen leh thumaan gen a kisa mite in hong hua mahmah ding uh hi. True things hate truth. Jesuh in, “Keimah in lampi ka hi a, thumaan le nuntakna ka hi hi. I am the way, the truth and the life. No one can come to the Father except through me” a ci hi (John 14:)
Source by: Vaphual
Posted by: Tongsan tanute

Thursday, May 19, 2011

Khel huai ngeinate le Ngaihsutna hoih lo pawlkhat

Rev.John_Thanghum
Leitung ah mi nam kim ngeina leh khuasak zia tuam ciat ki nei a, hi nam te ngeina hoih pen, tua namte a hoih kei cih ding om lo hi. Eima namciat sungah ih nuntakna anuam thei pen dinga I zat pen ahoih pen hi pah hi. Tua ahih manih zat ngeina te pen, ih mun, ih mual leh nuntak zia tawh ki tuak ( hong suakta sak, hong pi cing sak ding) ahih leh zang ding hi a, ih mun leh mual, ih nuntakzia hong ngak semsem ding te zat ding hi lo hi. tua ahih man mi khangto gam te in ngeina khek ding haksa sa lo uh hi. “ngeina a kip omlo a,  mite deih dan dung zui a, ki khelkhel thei) ci-in gen uh hi.

Misi ni tampi koih nopna

Zomi te pen sangmang te in “misi leh lamdot it-te” ci-in hong ciam the kici khat ka za ngei hi. Lamdawt tot nop pen pha mawh kei lai in, ih misi it mawk pen
buai huai mahmah hi. Misi itna a hang pen, “a siten mel theih teng kim ding deih” or “ tua ding in hong vai khak ahih man kizui”, cih leh tua dingin a gamla
a om mel theih teng kim dong kingak in si luang a uih vauvau dong ki koih hi. Inn sung teng bang uih vauvau liangin, a kiim a-tu silung don ding tanu teng
bang nak hum sa in, ut lo pipi in om khipkhep uh hi. va phun ciak kha leh, tanu ginalo ki cih lau in phunciak ngam lo hi.

Hih pen ih ngaihsutna dik khol hiau lo, khek mengmeng ding khat ahihi. Vangik lua mahmah khat ahihi. Ih veeng Lusei te in tua bang nazang hetlo uh a, misi pen a sih khit the ni tum sak lo a, paih pah ding nah an ciam hi. tua bangin a nungsang ah thupiang teng nung viahawm uh a, u leh nau, mel theih kimuh tuahna tuam vaihawm uh hi. tua ahih man asi sa khat hangin vai tampi ki khak sak lo hi. Etteh huai mahmah hi. Taanglai, Laisaingtho to lui hun lai-in, sawt kikoih a om hang amau along uih loh nang za namkhat zutin kem cinguh hih tuak hi. cidamna lam pen en leeng, misi khat pen asih khit nai thum sungin a sung a om lungno te (natna hoih lo anei bang hi leh) pai khia hi.

Moman tampi kilak na

Mo man kilak na ahang atam zaw pen a nu leh pa, innkuan ten phallo, ahih kei leh ki pii khit the, a kimak ding lau, cih bang hi thei hi. Pawl khat ten tanu pen nu leh pa hong en ding pen pasal nei leh hong enkik non lo ding aih the, man la in, tua tawh nu leh pa hong en leh cih ngaihsutna zong om hi. Hi zong ahau ta ding haksa lo napi azawng ta ding thu haksa khat ahihi. Hih bang hangin zi nei ngamlo tampi om thei hi. Hi zong ih nuntak khuasak zia tawh ki tuak khollo khat a hi gige hi.

Ta tampi nei in u leh nauteng min tan ding ngaihsutna:

Ta tampi neih huai, huai lo pen biakna-upna lam ah a ki nial theih thu khat hi. Ta tampi neih huai a ci ten LST sung mah pan san uh a, neihhuai lo aci ten zong LST mah pansan uh hi. Ahi zong hi pen numei cidam na zong tawh kisai a, ih inn sung omzia (neihsa) zong tawh kisai hi. a Khangto gam te ah, a tampi sangin, taksatna (quality) thupi sak zaw hi. Laisaingtho siam ten, OT ah ta tampi nei in, pungun khang un, ci-hi ci-in gen mah a, ahi zong NT ah tua thu tawh kisai na gen nonlo hi. A hang pen mimal ngaihsutna tungah khensat ding cih ahihi, ci-in gen uh hi.
Mihing pen a pian ma-a, kidal pen mawhna hilo a, gilsungah mihing a aom khit the suksiatna pen mithahna hi-a, Pasian hehna piang sak hi. John leh Charle Wesley te unau 19 pha a, anu (susanna) pen a upna khauh lua ahih man a tate Pasian mizat piang sak hi. Hih zong etteh huai khat ahihi. Ahi zong tuhun the ta pen neih cihtak ki nei a, a pattah lam ki hat het lo hi. Pasian in leitung mipil  te zong ih phattuam na ding a zat theih ding a hong piak hi-a, amau zong dot ding kisam hi.

Ka tate ahoih na ding pawlpi (siate) tavuan.

Ih tate pen sia te tawh a ki thuah hun pen kal khat nai khat sung bang bek bang hi-a, a tamzaw nu leh pa tawh( adiak in nute tawh) ki thuah tamzaw hi. tua ahih man sia te in ih tate hong makaih sak zolo ding hi.Sia te in hong huh thei bek a, tavuan hong laksak zolo hi. Tate a hoih kei leh kua ma dang ki ngawh thei lo ( alawm te zong ki ngawh theilo) a, eimah nu leh pa mawh puak ahihi. Sakhi a pisan a, ano zong san ki ci a, sa khi alawm te san a, amah zong san” kici lo hi. Tua ahih man tate tawh hun lak kul a, pattah kul hi.

By- Rev. John Thang Hum, USA

Dr. Vum Son Tangthu

http://zogamonline.com/images/stories/vumson_thumb.jpg
By: Mang Khan Cing (Bianca Son)
Ka pa Vum Son Suaktak pen Pu Ngul Zam le Pi Neam Mang-te sungpan 1937 November 9 ni in Sizang khua ahi Tamdeang khua ah suak hi. Asuah ma-in a u te 2 sungtholh tawh si uhi. Tua ahimanin unau 8 lakpan aupen ong suak hi. Vum Son pa pen health inspector khat hia Zogam akhunglam khuapi 3 ah nasem hi. Apa tawh mun tuamtuam ah zui kawikawi ahimanin Zogam khunglam aa kampau lianzawte pau thei gai hi. Pau thei bekhilo Zomite sungah kampau dangdangte in adangdang kampaute atheih theih nadingun zong bawl lai hi.
Zogam ah Sangmangte 1812 akipan ong lutta uh ahi hi. Anulepate pen Tapidaw aciik mahmahte uh ahi hi. (Tua hun lai aa) Tapidawte in kamdawn tangthute pen biakna tawh kituakloin ngaihsun uh ahiman tua bang kamdawn tangthu gennate kikham hi. Ahizong Vum Son ii anu lampan apu in khua na mukhol-a tua kamdawn tangthute kemcing zo ahimanin Vum Son in Zo Tangthu (Zo History) thu ong thei thei ahi hi. Hih bang tuahkhakna hangin amah bek hilo adang mitampi ii nuntaknate seekpha ahi hi.
Falam ah Tan X a on khitciang Zangkong pilna sang sinna RASU ah sang zomin BSc (Geology) ong ngah hi. Hih mun ah Vum Son in kampau thak, Kawl pau, sin kha-a ngeina thak khat tawh kituak kha hi. Kawlgam mun tuamtuam pan sang naupangte tawh kimu kha zel ahimanin minam dangte tawh kithuah zia ong sin toto thei zel hi. Tua mun ah zong mualsuak hi. Zangkong aom sungin amah pen aksi khin kimawlna (Chinese checkers) siampen ahimanin minthang simsim hi.
Gam bup laivuanna ah mat sang tak tawh gualzo ahimain Freiberg, Germany (nidanglai East Germany) ah pilna sinbeh theihna hamphatna ngah hi. Tua mun ah MSc zo-a tua khua mah aa Petroleum Exploration and Mining Academy ah PhD zom suak hi. Zogam tawh gam zapi akigamlatna hih mun ah zong lawl le gual neihna le a sia professor-te zahtakna ngah thei zah dingin nungta hi. Atatakin PhD kam kinialna (defenses)te ah angai dingin sapna tampi ngah zel ahi hi.
Tua kikalin ka nu, German tualsuak, tawh kimu uhi. Kiit kingai pah uhi. PhD angah hun in zi nei-a tanu 2, kei le ka nau, zong nei hi. Sangnaupang visa bei ahimanin hih innkuan note Kawlgam ciahkik uhi. Hih bang ciahkikna in khialhna khat hi ci’n mukhia uhi. A li un Kawlpi le Zangkong ah aom dan uh nuamsa napiun ka nu ading khuahun pen thuaklahhuai khat ong suak hi. Amah le atanu tegelte West Germany ah exist visa tawh ka pai thei uhi.
NidanglaiGam mangtulak sung phu-a Vum Son pen Salween gunpi gei Sawletha, Karenni siah le galkap phual khat, ah ong tung hi. Tua panin maban zop theih nading kiphallo hi. Tua mun aa galkapte pen agilkial mahmah na hi uhi. Vum Son in pen khut guak tawh ngasa man thei se hi. Tua bangin akhut tawh ngasa mana gal phual aa teng khempeuh vak vah didek ahimanin galkapte’n zahtak mahmah uhi.
Tua hang mahin Chaing Mai ah paisuak theih nading phalna ngah thei suak hi. Chaing Mai ah Germany siikzum tawh kizom thei hi. Hih bang teng tawh West Germany aa om a innkuante tawh kigawm thei-a 1979 ciangdong tua gam ah om uhi. Vum Son nasepna company in amau innkuan US ah piang sak hi. Namgim khukte ah nasemkawmin Zo History laibu ading thukanna le laigelhnateh deihtak ong kipan thei ahi hi.
Zo History pen ahih leh 1986 kum in kihawmkhia zo hi. Hih in Zomite tungah khauh tak mahin nasemin mi tampite in sung khat, zang khat suan i hih lam telkhia thei uhi. Vum Som in Kawlgam aa Chin, India aa Mizo le Kuki akl Bangladesh aa Bawm minamte pen minam khat pan ong hiangkhiate hi uha hih Zo minamte pen Mangkangte ong lut ma le ong lut khit hunte ah kithehthang mang ahi uhi ci’n lakkhia ahi hi. Zo History in kigawmkhawmkikna (reunification) nasepna tampi piang sak-a tuni dong mah gua bang hinghing lai uhi.
Zo History akhet ahawm khit, ka pa pen tual vai le gam vaite ah deihtak ma ong pang semsem hi. Foundation for Democracy in Burma ii lutangpi dingin kum 5 sung sem hi. Committee for Restoration of Democracy in Burma ii pawllut khat zong ahi hi. Tua khitciangin Chin National Council le Chin Freedom Coalition-te ong phuankhia hi. Chin Forum zong ong gawmtuah thei hi. Hih Chin Forum pen mailam Chin State ah zat ding gam thukhunpi agelh ding ahi hi.
Zoi Innkuan, Washington DC, ii thudotpi dingin zong panla-a Political Affairs Committee of Chinland (PACC) ii thudotpi pawl ah zong kihel hi. Mihing ngahhuai vaite ah zong ka pa pen nak pan mahmah-a 1987 kum UN le UNHCR ah Kawlgam vai thugenna aneihna tungtawnin ngahhuai maphu khat ong suak hi. Zo History ah alunglutna hang mah in ZORO (Zo Reunification Organization) ii pawllut khat le ZOLITE (Zomi Literature Institute) aphuankhiate lak ah khat in kihel hi. Vum Son in hiamgam tawilohna thu pai zia aup mah bangin hiamgam tawilo-a langpan ziate ahilh hi. 1991-99 sung NCGUB le adang kipawlna tuamtuam ah nasem hi.
Vum Son ahih leh khantawn pilnasin khat ahi hi. Kawlgam thautawite in galhiam tawh lehpan ding athupit sak laitakun Vum Son in ahih leh hiamgam tawiloh langdona tawh deihtak panla hi. Ama dinmun tawh kisai kinial suah theih ding tampi oma ahizong amah in ahih leh ama upna aom bangin ma phu toto hi. Lai (thesis) khat ong gelha ‘Ne Win Doctrine’ cih ahih hi. Tua sungah Ne WIn in singnuai thautawite hangin hamphatna angahnate kawkkhia hi. Ama genna ah Ne Win in Kawlgam nam neu tualmite tungah a galkapte gamhtatnate akisam hi cih paulap ngah sak hi ci hi. Bekthamlo damdam le geelsiam takin nam neute aphiatsiang theih nading thautawi langpannate kisam sa hi cih ahi hi.
Gam vai nasepnate banah Vum Son in refugee tampi mah panpih hi. Germany atung masa Kawlgam pan refugee-te pen ka pa huhsa tampi mah om uhi. Azi tawh akikhen khit US atun zawhkhit nung a inn pen refugee akua mapeuh ading kong honsa ahi hi. Atanu tumpen, tua hun lai a kum 12 apha, Lianna bang zumkong mangkong ah tonpih thei zel hi. Amau unau gel in ahih leh amah pen Khamtung pan ong pai apiandang mi khat in mu liang uhi. Azi tawh akikhensiang khitteh Washington DC ah kituah hi. Bang hang hiam cih leh tua teng pen sum zonna hoih bek hilo athupizaw ah DC ah Mizo bulomkhat om hi. Mizo-te in u khat nau khat banga a angvannate mun tam simsim ah gen zel hi. Zang khat suan cih theikawmsa mahin Vum Son in a angvan-a atawpna ah kipawlkhawm hi.
Asawtloin Chin le adang refugee-te US ah ong lutlut thei uha tua bang mi tampite a inn ah ong ciahpihin gam vai gambel siauhna ah huhin panpih hi. Pawlkhat bang in amah pen Kawlgam suahtak nading kal masa hi, ci liang uhi. Zomite bek hilo avom akang minam kim ading a inn kong pen akihong ahi hi. Ni khat bang Vietnam-te khat in ka inn kong uh ong kiu-a Vum Son tawh va kimu lecin om nading mun ong pia ding hi, ong kici hi, ci hi. Vin,Vietnam-pa, pen California pan Washington DC ah nasep zonga ong pai ahi hi. Nasepna tuamtuam ah dawp kawikawi-a om nading nei keng cih zong gen thei zel hi. Tuaciangin Vum Son sam in kici hih tuak hi. Vin pen ko tawh kha 2 bang, akhongin, omkhawm hi. Annek lim hetlo ding cih thei ahimanin Vum Son in akong va kiu aa ko tawh ong ne in, va ci thei zel hi. Tua bang ciang Vin zong nitak an ong nekpih zela tun ahih leh zi tawh ta tawh om ta uhi.
Note: Mikang lai (English) tawh Pu Dr. Vum Son tanu gelhna pan Zolai tawh hong kiletkhia ahi in, hun ngahna zui in aban kizom lai ding hi.
Translated by- Tongsan Tanute

Wednesday, May 18, 2011

Lamka Khuate Khauh Pai

India gam sungah a khua tawh kituak in kumpi nasem a tam mahmahna khua pen Lamka hi ciin kigen hi. Banghang in hihzahta in Lamka khuate khauhpai uh hiam i cih leh hauzacinsanginn hoih mahmah nei uh hi. English bekbek tawh lai kihilhna sang vive hizaw ahih manin tan 10 zo ciangciang pen khanglui Zomi tan 4 zote mah bangin 'a khan-gual englo hi' kici hi. Ama laita'n ciangciangah India gambup zong kidempih leh a demlah ding om tuanlo cihna hi. Tua Lamka khua pen Zomi te khuapi khat hi a, lasiam Tg. T.S. Khai in zong a laphuak khat ah:

Hong gen ning maw, Zogam khuapi te
Lamka, Singngat, Thanlon, Kangpokpi

na ci hi. A ban zong omlai hi.

Lamka khua gei pan Lamka ah sangkah, ahih kei leh sangkah dingin Lamka ah paisuk, peemsuk cih bang zong om hi. Tua bek hilo in mun gamla pipi, khua gamlapipi pan zong Zomi bek hilo kim leh pam pan minam dang zong Lamka saang hoih paallun zo dingin pai ziahziah uh hi. India gam kitaitehna, kumpi nasep kitaitehna ah zong a khauhpai mahmah khua ahi hi.

India gam ulian pen level a tung zong hun khop om hi. Tua ban ah Bank officer bekbek kisim leh za bangzah a om tam ka ci hi. Police officer, Custom, Income Tax, Accountant, Teacher, Lecturer, Medical doctor, Nurses, etc... a khua tawh kituak in a tam pianna khua hiding hi. Khua hoih, khua hampha hi a, khua etteh taak mahmah ahi hi.

Dr. N. Khaizalian, IFS Hong Zin: Kumlui 2010 in Singapore ah a innkuan un 'khuadak' (sight seeing) in hong zin uh hi. Singapore khuasung a Hotel nuam mahmah ah tung uh a, khuasung mun hoih tuamtuam en kawikawi in, ann tuamtuam ne kawikawi uh a, tua ciangin sumbuk sai tuamtuam zong hawh kawikawi uh hi. Singapore bek hilo Malaysia khuapi ah zong tua bangmah in khuadak in vakkawi kawi uh a, tua pan Thailand gam zong hawh kawikawi uh hi. Khangkhat bek a nungta ding mihingte i hih manin hih banga innkuana khuadaka khualzin khiat pen Dr. Lian ngaihsut siam kasa a, a zi Nu Vungi zong geel siam kasa hi. A tate uh thum zong a khangual sungah mi hampha hi a, a khantoh uh ciang leitung gam tamzaw muh utna lungsim nei peelmawh ding uh hi.

Pu Lian pen India ah omlote in i theihsiam dingin amah Indian Forest Service kici IFS a sem hi a, tua IFS pen India gambup kidemna pan kumsim mi 30 khawng bek a kila zel sungah a ngahzo pa ahi hi. Tu laitak in Manipur State ah Forest lamah ama sepna ah a lianpen ahi hi. A zi Nu Vungi Guite pen Lokho te panpih pawl Bank ah Manager hi in, Nagaland State, Dimapur khuapi ah a sep laitak hi.

Tua banga innkuana khualzin, gamdang en dinga zin ka tam theih kei a, a hihzo tampi om ding ka um hi. A pai nailo, a ngaihsun man nailo khawng hilel ding uh ciin ka um hi. Zomi tamzaw sem in 'pianna vangkhua' pan 'singdang gam lei' i dak khiat tohtoh ding ka lamen hi.

Dr. Thang Khan Piang Hatzaw Singapore Zin Ding: Lamka ah Senior Consultant Surgeon leh District Medical Superintendent, District Hospital, Lamka a semsa hi. Dr. T. Hatzaw ci a kitheizaw Pu Piang pen May 20-26, 2011 sung Singapore ah zin dinga, tua sungin "The Convocation Ceremony of Fellowship in Minimal Access Surgery (FMAS) to be held on 22.05.2011 (Sunaday) at 7:00 P.M. concurrent with 6th INTERNATIONAL CONGRESS OF AMASI-AMASICON 2011, SINGAPORE AT SUPER CRUISE VIRGO  CRUISE," ah kihel ding hi. Tua sungin FMAS certificate kipia dinga, pin-hole surgery kici, khutme cia bek vang siuseu a ki-atna te hihthei, siam cih lahna ahi hi.

Leitungbup medical kipawlna pan kipia ahih manin Zomi hih bang a ngah a om pen i angtanpih mahmah hi.

Amah Singapore a taam sung in leitungbup huap cidamna lam kikhoppi hun sungah mun hoih tuamtuam en dingin khuadak kawikawi ding uh a, tua lak ah Sentosa, Casino, Marina Bay Sands, te ban ah Malaysia Petronas Tower, Thailand gama beach minthang Phuket cihte ah zong zin kawikawi ding uh hi. Hi banga hamphatna leh pahtawina a ngah, siamna sang leh zahtak huai a ngah Pu Piang (Dr. T. Hatzaw) i lungdampih hi. Topa in a maban khempeuh gualzawhpih ta hen.

Singapore a taam sungin Singapore Zomi te tawh zong hun hoih zatkhop ding lunggulh hi cih kiza hi.

Dr. T. Hatzaw ka theih masakna pen Mizogam Vapar khua ah Rev. Dr. H.S. Hatzaw leh Siapi Siing Khan Thang, Lamka tawh hong zin in biakna Zomi Baptist Church (tua hun laiin CBA kici lai) kumcin khoppi ah thugen uh hi. Siapa leh Siapipa in Lai Siangtho thu tawh hanthotna pia in aman Cidamna lam thugen hi. Khoppi sung khempeuh sum pek khat zong la lo in a ki ensak ut khempeuh en a, zingsang simin ki ensak ding kigual diudeu hi. A siamna Topa ading a pia pa, sum pek khat zong la lo pa hi ciin ka theih masak ahi hi. Tua bek hilo in, tua laia Lamka pan hong pai Siate khempeuh ama Gypsy Car tawh a mawkna in hong pua ahi hi.

Topa ading a sum ngampa tuni in Topa in India gam bup cidamna lam siamte lak pan kitelkhia in, leitungbup theihpih pahtawina sang dingin tuipi gal gam Singapore ah Topa in puak lengleng hi cih eite hong mu sak hi. Ama pawlpi Lamka CBA pawlpi ah zong pawlpi  makai sem den in Pasian ading a kipia zo  mahmahpa ahi hi. [CBA kum 50 cinna Golden Jubilee Pawi tu kum October 2011 ciang New Lamka CBA Biakinn ah kibawl dinga tua sungah thugen dingin Rev. Dr. J.M. Ngul Khan Pau zong kicialzo cih kiza hi. Pawi thupi, nopci tak Topa minthanna dingin kibawl ta hen.]

Dr. Hatzaw pen cidamna sinin sang a kah lai limlim pan mi khei siam, mi at siam a kiciamteh hi a, amau class ah topper a pang den pa ahi hi. Tua hang mah in tu tungin zong India gambup pan mi khei siam, surgeon minthang kitelna ah amah a kiteel kha ahi hi. Amah eite tawh sisan kizom Zomi ahih manin angtang ka kisa mahmah hi. A pai man khempeuh uh India kumpi in piaksak dinga, a tunna uh Singapore ah Hotel hoih penpen Swiss Hotel zong a man piaksak lai ding uh hi.

A zi leh a tate i lungdampih a, ama pawlpi leh a khuapih Lamka te i lungdampih hi.

Hih bang leitungbup level, gambup level, state level ah a kilamsang Zomi tampi Topa in hong piakbeh zelta hen.

Zomi on the move. Move on. Saipi pai in pai zel ni.

Hau Za Cin
Phuitong Liim

Osama Bin Laden zalaihding kiteel ta

110519osama
A beisa May 1,2011 ni a kithat Al-Qeada makaipi Mr. Osama Ben Ladin mun a laih dingin Egypt gammi Mr. Saif Al- Adel kiteelkhia cih CNN pan kiza hi. Hih Saif Al-Adel pen lungsim khauh mahmah in, Al-Qaeda te hiamgam nasepna sate khempeuh ah a makai den khat zong ahi hi. Abeisa 1980 kum a Egypt kumpi Mr. Sadak athatte' lakah kihelin, 1988 kum akipan Egypt gam pan taikhia hi.
Tua banahTalibante' hiamgam nasepna sungah zong kihel in, Lebanon,Sudan,Syria gamte ah galkapzia thusinna pia kawikawi a, Hitsbula pawlte tawh kizom den hi. 1996 kumin Osama Ben Ladin le a ma nuai lian a pa Egypt gammi mah ahi Dr.Ayman Al-Zawahiri tawh amau teng Sudan gam panin taikhia in Afghanistan ah kibusa uh hi. Mr. Saif Al-Adel pen 2001 kum akipan Al-Qaeda hiamgam kipawlna ah makai lam panmun lento hi-in, US kumpi in Al-Qaeda te a nuaigawpna pan a thahatsak kik khat akithei mahmah khat ahi hi.
Hih pa pen Iran gam pansan hiamgam makaipi asem Mustafa Amiz tanu tawh kiteeng in ta 5 nei hi. FBI pawlte in mat ding a ciamteh sazian sungah kihelkhat hi in, a omna a thei khate US$ Awn 5 piak dingin kamciam uh ahi hi. Hih pa pen Al-Qaeda pawl sungah tulaitak makai dingin a muan mahmah uh ahi hi. ua bek tham loin, Al-Qaeda hiamgam nasepna tawh kisai laibu bu 20 bang gelh khiain nasiatak a hanciam khat zong ahi hi. Al-Qaeda hiamgam pawl sungah Egypt gammi tampi kihel uh a, Osama Bin Laden nuai a nihna pa Dr.Ayman Al-Zawahiri zong Medical Doctor khat mah ahi hi. Source: Tongsan/FDN

Cathay Pacific Airbus khat engine meikang

110517cathypacific
ZomiDaily :: Zanni May 16, 2011 ni-in Cathy Pacific Airbus khat Indonesia gamlam zuanin alenlaitak engine khat meikuang ahih manin Singapore ah tukik hi. Tua vanleng Airbus A330-300 tung atuang khualzinmi 136 tepen bangmah liamna omlo in, cidamin tuakkhiathei bilbel ci'n Singapore Changi Airport pan thuneite'n genkhia hi. A vanleng pen Cathy Pacific, CX715 hi a, Singapore pan Jakarta (Indonesia) lam zuandingin sunlam 0112 Hours in alengkhia ahihi.
Engine khat kisia ahih manin Singapore aom Changi Airport ah ongki lehkik a, 0157 Hours hunin buaina omlo in ongtukikthei bilbel hi. Vanleng atukkik phetleh vanleng tualpi ah meiphelh mawtaw 6 in na ngakpah a, akang ahi engine khatpen phelhzopah uhhi. Hih vanleng katna hangtengtawh Singapore vanleng tualpi pen naikhatval kikhakcip hi.
Cathy Pacific te Statement bawlna ah vanleng alenkhit lianleh engine No. 2 pan Warning om ahih manin, Aircraft's Crew te'n tua engine pen khawlsakpah uhhi. Tuapanin Emergency Landing dingin khentat pah uh cihi. Tua asia engine No. 2 pen vanleng taina lampi Taxiway pan akangpan hihtuak a, meiphelh mawtaw te'n nadawntuah theipah hihtuak hi. Vandawn ah alenlaitak a engine akang himawkleh atung atuang passenger 136 te adingin lametna tawmmahmah khading a, lauhuai mahmahding hi.

Florida ZCC pan Zogam khua 10 ah itna kipuak


I biak Pasian hehpihna le thukimpihnate hangin, South Florida a om Zomi Community Church Inc., in, kum sim-a ka neih uh ahi, Zogam ah itna puak khiatna 011dollartukum zong ka nei zom thei uh-a, Pasian min ka phat uh hi. Kum simin Zogam khua neu tuamtuam ah tan 4 nuaisaih Zolai sangnaupangte sang hon kuanin, laikung le laibu lei na ding huhna sum ka puak zel uh hi. A beisa 2010-2011 laisin kumin Zogam khua 14 ah US$ 2700 (tul nih le za sagih) kipuak hi. 

Tu kum, 2011-2012 laisin kum ai ding US$ 2000 (tul nih) khua 10 ah kihawm sak a, sangkah sak ding haksa a sa Nu le Pa tampite in nop tuampih banah sang naupngte zong lawp tuam uh a lai hanciam nopna lungsim a guanguan kisuak hi. Hi bangin nasep khiatna pen guak suak het lo in, pawlpi mahmah Pasianin hong thahat sak semsem in, sumpi zong khang hanhan mai hi. I mipih huhna ngahte zong lungdam diak uh in, huhnop huai thei mahmah uh hi.

Kawlgam pen kikhelna sungah damdam in a kihei litlit laitak ahi hi. I ngaklah bangin kikhelna pen manlang zatzat thei lo ding hi. Tua hun sungin Zomite I minam bupin lai thei vive i hih ding ut huai mahmah hi. Sin zo peuh leng minam dangte mah bangin a pil thei, a siam thei i hi hi. Ni khat ni teh gam hoih gam nuam sungah Zomite in pilna tawh makai dingin ih ready zawh na ding tha la-a kipanpih ding pen tu hun tu laitak ahi hi. Gam puapial khia zote'n a puapial zo nai lote i lapsang ding hi. Gam sung omte'n thungetna le citakna Pasian zahtakna tawh i mapan ding kisam hi.

I minam sungah kipawlna tuamtuam tampi om toto hi. Kipawlna tawh buai hun bei ta hi. Nasepna tawh buai hun hi ta hi. I kipawlna ciat in I gam i lei tungah thupha i bawl zawh zahzah bawl hun hi ta hi. I sep i bawl khempeuh Zomi le Zogam sungah automatic in na kigawm tuah lel ding ahi hi.

Gamdang om u le nau akua maciat in, Zogamah Zomite tung' itna puak ciat ding i kihanthawn hi. .

Lungdam,

En Khat Thang
Secretary
Zomi Community Church
Florida, USA

Mai kum 10 lom khat sungin Zinling ding

http://www.irrawaddy.org/bur/images/stories/AP3.jpg
Kawlgam sung Sagaing leitang pekpi akici tunga om Bagu Division, Bagu khuapi le Phyuu Tsp., kikal tengah hong tung ding kum 10 lom khat sungah Richter 7 tha tawh Ziinling dingin Kawlgam ziinlinna vai sai Committee pan mipil U Thura Aung in gen hi. Tua bangin Bagu khuapi le Phyuu khuapi kikal a om mualpi thum bulphuh in zinling ding cih a theihkhiatna uh tawh kisai-in gamdang mipilte tawh kum tampi akankhiatna tungtawn un mukhia uh ahi hi. Tua lai munah kum 100 ciangin khatvei ta Richter 7 thahat ziinling thei zel ci uh hi.
Tua bangin a theihkhiatna dingin Bagu le Phyuu kikal a om Mualpi thum kim a leitangte gamdang ah puakin kankhiatna nei uh hi. Abeisa 1930 kum May kha sungin Bagu khuapi le December kha sung mahin Phyuu khuapi kiangah Richter 7.3 tha tawh zinling ngei-in, asi amang akipan inn le lo tampi kisiacip hi. Mipilte' kankhiatna tungtawn in kum 100 hal ah khatvei ta zinling thei ci ahih manin, hong tung ding kum 10 lom sungah tua munah zinling kha ngel dingin mukhia uh hi.
Bagu le Phyuu Tsp., kikal Sagaing leitang pekpi pen asauna Km.1000 val sau in, tua buppi zinling kha lo dingin gen uh hi. A diakdiak in Sagaing pekpi tawh kinai a om mi tamna khuapite ahi Nipydaw,Mandalay le Sagaing khuapi te lametna tam pen ci-in mipilte in gen uh hi. Tua munte ah GPS tampi mah koih ding geelna nei uh a, gamdangte' huhna banah Kumpi mahmah in nakpitak malak ding kisam ci-in zinlinna lam saite in gen uh hi. Tulaitak ciang ciang gamdangte huhna tawh Sagaing leipekpi ah GPS mal 4 kikoih khin in, tua tungtawn in kankhiatna tampi kinei ta cih zinlinna vaisate in gen hi.
Kawlgam ah Zinlin theihna zawi  mun 8 valah omin tuate' sung pan 1839 kumin Inwa ziinlinna, 1927 kumin Bagu ah, 1930 kumin anihveina Bagu mah ah, 1975 kumin Bagan ah ling a kawlgam sungah a nasia penpen ahi hi. Tua banah abeisa nung mahmah March 24,2011 ni a Shan State, Loimui khuapi bulphuh a Richter 7 tha tawh Zinlinna hangin mi 74 si-in, inn tampi kisiacip ci-in Kawl kumpite in gen uh hi.
Source : Irrawaddy

Kawlgam Thongkia 15000 kim kikhah khia ding


https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEg-Bf8T7C8FhZ0V72sXzyu92CSRqjjf9byuv12nl9QvcV-JcHJ5mHGr6Pkh5AjXKvmlsEEZ-lMaYU6Vmc_S1uKElm_iovgjICsLD6AlnOaRm6aBLAU8nD2FP4TTf8lYaWTzSJS9O5JHxw/s1600/myanmar+prisoner+release.jpg
Kawlgam kumpi Prseident U Thein Sein in abeisa galkap kumpite' hun sung a Thongkiate suahtakna ding tawh kisai May 16,2011 ni-in kumkhat akhiapsukna thu Myawady TV pan a tangko khit a zingciang May 17,2011 ni mahin Kawlgam ah thonginn minthang pen Insein thong le Kawlgam mun tuamtuam a om thonginnte akipan Gawtmun ( Yebet) te pan Thongkia mi vekpi 15000 kim khah khiat dingin pulak uh hi.

Thongkia mi 15000 kim a khahkhiatte' sungah numei 2000 val omin, gamvai (Politic) tawh kisai thongkia suakta sazian aki-et ciangin numei le pasal kigawm velpi 34 bek suakta uh hi. A hih hangin Kawlgam bup Thong uk mangpi U Zaw Win in Thongkiate sungah gamvai tawh thongkia om lo hi ci-in gen lai hi. Tua hi in 8888 le 2007 Phungzi lungphona tungtang a gamvai tawh a matte' sung pan thong sungah om lai i Zomi salpha Pa Kam Lam Khupte lawmta le Pu Rev. ST.Hau Go (late) tupa te a manlang a suahtak theihna ding thungetna ah phawk ciat ni.
Source : Freedom News
http://longwalktofreedom.files.wordpress.com/2011/05/f-3.jpg?w=349&h=524